Fundacja Startup Poland zaprezentowała we wrześniu 2018 r. wyniki największego badania obejmującego 1101 startupów na temat kondycji polskiego środowiska startupowego. Raport „Polskie Startupy” ukazał się już po raz czwarty.
Portret startupowca
Z badania wynika, że startupowiec jest najczęściej absolwentem nauk społecznych. Najlepiej zarabiające i najszybciej rosnące startupy zostały założone przez absolwentów ekonomii, socjologii czy prawie. Najczęściej spotkamy ich w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Trójmieście (57% badanych). W 2018 r. w siłę urośli startupowcy z Lublina i Rzeszowa.
Upada mit, że startupami zarządzają młodzi studenci – większość to osoby w wieku 30-39 lat. Wśród badanych założycieli, podobnie jak w roku poprzednim, prawie co drugi ma solidne doświadczenie w prowadzeniu własnej lub rodzinnej firmy. Inni (37%) założyli swoje startupy po okresie pracy w korporacji.
Polskim startupowcom służą wyjazdy - aż 46 % założycieli startupów studiowało tam pracowało za granicą dłużej niż 3 miesiące. Znajomość co najmniej jednego obcego języka bardzo procentuje w ich życiu zawodowym.
Zapytani o motywację do podjęcia roli przedsiębiorcy w startupie wcale nie wymieniają pieniędzy jako najważniejszego czynnika. Częściej pojawiają się odpowiedzi, że startup daje im możliwość wykorzystania własnych kompetencji i umiejętności oraz pozwala wykorzystać moment dostrzeżenia szansy, jaka akurat pojawia się na rynku. Startup wydaje się modelem organizacji, który pozwala w pełni czerpać satysfakcję z pracy i pracować z ludźmi o podobnej motywacji.
W jakich branżach działają?
Startupowcy najczęściej zajmują się analizą danych i internetem rzeczy. Wyraźnie wzrasta odsetek spółek funkcjonujących w branżach IoT (14%) oraz Fintech (11%). Na pierwszym miejscu, pomimo spadku z 18% do 15%, w dalszym ciągu utrzymują się spółki działające w obszarze Big Data. Silne są również firmy budujące rozwiązania związane z szeroko pojętą analityką (13%). Uczenie maszynowe też szybko trafiło do grona popularnych branż.
Swoje usługi i produkty częściej sprzedają innym firmom niż klientom indywidualnym, bo po prostu szybciej się tu zarabia. W modelu B2B działa 83% badanych, wobec 76% w 2017 i z 77% w 2016 roku. Równocześnie większość startupów chciałaby na większą skalę współpracować z korporacjami, najchętniej korzystając z ich kanałów sprzedaży i dystrybucji.
Jak zarabiają i jak się finansują?
W startupach najlepiej zarabiają programiści – średnio 10 tys. zł miesięcznie, często więcej niż członkowie zarządu. Wynika to z dużych braków na rynku specjalistów IT i walki o dobrych pracowników. 30% startupów wynagradza swoich pracowników udziałami w firmie.
Polskie startupy pozyskują pieniądze od inwestorów venture capital, aniołów biznesu, akceleratorów lub z grantów – zarówno w kraju, jak i za granicą. Wysokie finansowanie, które w polskich warunkach oznacza ponad 10 mln zł, otrzymało niecałe 6% badanych startupów.
Rekordowa pod tym względem jest krakowska firma Brainly - zebrała kwotę 39 milionów dolarów w kilku rundach finansowania z międzynarodowego rynku inwestorskiego. Średnio dwa na pięć doinwestowanych startupów zebrało co najwyżej 500 tys. zł.
Z badania wynika, że podobnie jak w zeszłych latach 59% startupów nie posiada żadnego zewnętrznego kapitału, finansuje działalność wyłącznie własnym kapitałem.
Inwestycja w wiedzę
W 2018 roku najbardziej potrzebne startupowi zasoby to, – oprócz pieniędzy – pracownicy i kontakty (tzw. network), a także specjalistyczna wiedza pozyskiwana od ekspertów i mentorów. Obserwuję badanie fundacji od opublikowania pierwszego raportu i widzę niezmienność tych potrzeb. – podsumowuje raport Eliza Kruczkowska, dyrektor departamentu rozwoju innowacji w Polskim Funduszu Rozwoju. - Zdobycie finansowania inwestora nie jest bowiem gwarantem sukcesu. Zastrzyk pieniędzy może ośmielić niektóre zespoły w podejściu do wydatków, a tym samym – przyspieszyć rozwój projektu. Z drugiej strony jednak ten sam czynnik może doprowadzić do upadku biznesu. Swoistego rodzaju ubezpieczeniem przed tym negatywnym scenariuszem jest właśnie inwestycja w wiedzę, na którą – jak pokazują wyniki badania – jest w dalszym ciągu duży popyt.
Zamieszczone w artykule wykresy pochodzą z raportu. Cały tekst dostępny jest na stronie startuppoland.org.