Redakcja: Cześć Arku, spotkaliśmy się z Tobą, żeby porozmawiać o coachingu jako jednej z możliwych form wsparcia przedsiębiorcy. Ponieważ na rynku działa wiele programów mentoringowych i coachingowych oraz wielu coachów i mentorów, a w rozmowach i mediach te dwie formy wsparcia są stosowane zamiennie, chcemy pomóc w zrozumieniu tych różnic i ewentualnym podjęciu decyzji o wyborze odpowiedniego coacha dla siebie. Jak zdefiniowałbyś coaching?
Arkadiusz Dyl: Coaching jest interaktywnym procesem, opartym na partnerstwie i zaufaniu między podopiecznym a coachem, którego głównym zadaniem jest wspieranie drugiej osoby w osiągnięciu celu, poprzez zastosowanie profesjonalnych narzędzi rozwoju.
Red: A co jest istotą coachingu i dlaczego coaching działa? Nie wystarczy po prostu dobry poradnik lub udział w szkoleniu?
A.D.: Książki i szkolenia mogą być inspiracją, ale to bezpośrednia relacja z coachem lub mentorem i silna koncentracja podopiecznego na celu pozwala podejmować konkretne decyzje i działania związane z własnym rozwojem. U podstaw coachingu leży przekonanie prowadzącego - coacha, że każdy człowiek jest niepowtarzalną osobą, z własnymi specyficznymi zasobami i samodzielnie może poradzić sobie ze stojącymi przed nim wyzwaniami i wykorzystać swoje zdolności na drodze do realizacji celu. Odkrycia naukowe ostatnich dekad oraz sukcesy programów coachingowych na całym świecie pokazują, że dzięki tej specyficznej relacji między coachem a podopiecznym wyzwala się ogromna energia do podejmowania lepszych decyzji biznesowych i osobistych.
Red: A jaka jest różnica między mentoringiem a coachingiem?
A.D.: Dobre pytanie. Profesjonalny coaching tym różni się od mentoringu, że coach będzie się starał nie doradzać swojemu podopiecznemu różnych rozwiązań, tak jak to jest w mentoringu. W mentoringu relacja między mentorem i jego uczniem opiera się na tym, że mentor posiada niezbędne doświadczenie i wiedzę w temacie, który interesuje ucznia. W coachingu to doświadczenie nie jest konieczne, a nawet może przeszkadzać w efektywnym procesie. Dzięki tak zdefiniowanej relacji można powiedzieć, że podopieczny jest bardziej samodzielny w planowaniu i podejmowaniu działań zmierzających do celu.
Red: To jednak dość trudno zrozumieć. Na przykład dla osoby, która dopiero uruchamia firmę tak ważna jest wiedza i know how. Czy mógłbyś podać przykład tej różnicy?
A.D.: Ok. Wyobraźmy sobie, że omawiana kwestia z klientem dotyczy planowania sprzedaży. Narzędzie, które może zastosować mentor to rekomendacja typu: “Uwzględniając sezonowość produktu A zwiększ plan sprzedaży na produkt B”. Natomiast coach zada pytanie: “Jakie decyzje i działania sprzedażowe podejmiesz w niskim sezonie zakupowym?”. W pierwszym przykładzie mentor naprowadza na rozwiązanie problemu. W drugim odpowiedzialność za wybór rozwiązania ponosi klient, a co za tym idzie będzie się lepiej z nimi identyfikował, co wyzwoli energię do działania.
Red: Z tego wynika, że są tematy, z którymi lepiej zgłosić się do coacha i tematy, w których więcej korzyści wyniesie się, zgłaszając do mentora.
A.D.: Zdecydowanie tak. Dlatego tak ważne jest, aby sprecyzować własne oczekiwania, zanim podejmie się decyzję o współpracy z coachem lub mentorem.
Red: Czego może oczekiwać od procesu coachingu przedsiębiorca rozpoczynający działalność?
A.D.: To dość ogólne pytanie, ale postaram się na nie odpowiedzieć. Przedsiębiorca, który znajduje się na etapie opracowania założeń swojego pomysłu, a być może już postawił pierwsze kroki w realizacji, napotyka na różne przeszkody. Mogą one wynikać z braku wiedzy na temat tego, jak np. napisać biznes plan, jaki model biznesowy wybrać lub jaką formę działalności wybrać. W takich przypadkach najlepiej wybrać wsparcie w postaci udziału w programie mentoringowym. Natomiast własny biznes to nie tylko kwestia wiedzy ale też pewnych umiejętności i przekonań. Jeśli przedsiębiorca chce popracować np. nad własną konsekwencją we wdrażaniu planu realizacji swojego przedsięwzięcia, wzmocnić swoją pewność siebie w dążeniu do celu, ustanowić równowagę pomiędzy własną działalnością zarobkową a studiami, rodziną, sferą osobistą lub rozwinąć swoje kompetencje w budowaniu relacji biznesowych to mogę zarekomendować proces coachingu.
Red: No dobrze, ale jak to wygląda w praktyce. Powiedzmy, że mam jakiś pomysł na biznes. Np. zamiłowanie do uczenia języków obcych i chciałabym otworzyć małą szkołę językową, sądzę, że jest na to rynek. Jak coach mógłby mi pomóc? Jak ta współpraca będzie wyglądała?
A.D.: W pierwszej kolejności ustali z Tobą zakres wspólnej pracy i jej oczekiwane rezultaty. Aby przybliżyć nieco tematykę spotkań z coachem podam przykładowe obszary do rozmowy w trakcie sesji, np.: jak wdrożyć w życie biznesplan, jak ukształtować relacje z klientami, jak zorganizować pracę szkoły, jak rozwijać działalność szkoły w dłuższej perspektywie czasu? Następnie coach uzgodni częstotliwość spotkań coachingowych oraz zasady współpracy w trakcie sesji i pomiędzy sesjami.
Red: Ile tych spotkań będzie?
A.D.: Ja pracuję w standardzie określonym przez organizację ICC, która rekomenduje 7 +/- 2 sesje trwające 1-1,5 godziny, które składają się na proces coachingu w odstępie ok. 21 dni. Pierwsze spotkanie z coachem ma na celu doprecyzowanie obszarów wspólnej pracy oraz zasad wspólnej pracy, a ostatnie podsumowanie efektów i świętowanie sukcesu.
Red: Świętowanie sukcesu to chyba wtedy, jak się uda osiągnąć cel?!
A.D.: Jedną z największych wartości coachingu jest towarzyszenie klientowi w drodze do celu i tę drogę warto po procesie coachingu podsumować, ponieważ jej przejście w procesie coachingu pomaga wypracować nawyk w realizowaniu różnych celów, nie tylko zawodowych.
Red: No dobrze, powiedzmy że taki młody przedsiębiorca mógłby być zainteresowany. A jak znaleźć coacha dla siebie? Od czego zacząć?
A.D.: W Polsce działa Izba Coachingu, do której można zadzwonić i zapytać o rekomendację coachów, którzy są akredytowani przez Izbę. Również większe organizacje coachingowe ICF Polska, ICC Poland, EMCC Poland z pewnością pomogą.
Red: Te usługi nie są pewnie tanie. A co jeśli młody przedsiębiorca nie dysponuje wystarczającym budżetem?
A.D.: Tu dobrym rozwiązaniem są usługi świadczone przez coachów, którzy są w trakcie certyfikacji i w ramach uzyskania uprawnień muszą wykazać się odpowiednią liczbą godzin coachingu przeprowadzonych dla klienta. Na Facebooku znajduje się grupa “Coach Coachowi Coachem”, gdzie często pojawiają się ogłoszenia coachów w trakcie procesu certyfikacji. Te usługi są świadczone za symboliczną kawę lub niewielką opłatę.
Red: A jak rozpoznać, że mam do czynienia z profesjonalistą?
A.D.: Po pierwsze pamiętaj, że masz prawo wyboru. Zanim się zdecydujesz na coaching, spotkaj się z 2 osobami. Profesjonalnego coacha poznasz po tym, że zasugeruje Ci również spotkanie z innym coachem, abyś miał wybór przed podjęciem decyzji o współpracy. Po drugie, jeśli chcesz być pewnym kwalifikacji, spytaj o certyfikat renomowanej szkoły.
Red: Na koniec rozmowy - czy mógłbyś podsumować najważniejsze kwestie. Załóżmy, że ktoś chciałby spróbować coachingu dla siebie w rozwoju własnego pomysłu biznesowego. Co ma zrobić?
A.D.: Po pierwsze niech określi swoje oczekiwania: co chce osiągnąć? Jakie widzi przeszkody? Czy bardziej potrzebuje indywidualnej porady, czy raczej jest chętny wziąć udział w kilkumiesięcznym procesie rozwoju, który umożliwi kompleksowe wsparcie? O takie informacje zapyta coach lub mentor. Po drugie zachęcam do spotkania z 2 wybranymi osobami i zapoznanie się ze stylem pracy i ofertą, którą przedstawi coach. W przypadku niewielkiego budżetu zachęcam do odwiedzenia fanpage’u na Facebooku - https://www.facebook.com/groups/CoachCoachowiCoachem/, gdzie można skontaktować się z coachami w trakcie certyfikacji i zapytać o ofertę. Po trzecie trzeba po prostu zacząć, żeby dowiedzieć się, czy taki proces coachingu spełnia oczekiwania. Warto wtedy uzgodnić z coachem, że po kilku spotkaniach następuje weryfikacja oczekiwań.
Red: Dziękuję za rozmowę.
A.D.: Ja również dziękuję za zaproszenie.
Arkadiusz Dyl - od 2008 certyfikowany coach International Coaching Community (ICC Poland), absolwent Polskiej Szkoły Coachów i Trenerów Kontrakt, praktyk sprzedaży, zarządzania. Specjalizuje się w prowadzeniu grupowych i indywidualnych treningów umiejętności dla działów sprzedaży firm handlowych. W Programie Rozwoju Przedsiębiorczości projektuje zajęcia i konsultacje z zakresu sprzedaży dla młodych przedsiębiorców.