Jak zaczynać biznes? Spontanicznie czy strategicznie?
Spontaniczne podejście może być cenne, gdy stajemy przed decyzją, czy podjąć ryzyko związane z jakimś planowanym działaniem lub czy podjęte już działanie kontynuować, ale nie mamy wystarczającej ilości danych lub przesłanek, by ryzyko to zmierzyć i porównać z ryzykiem działań alternatywnych. Decyduje tu więc intuicja, cechy osobowościowe i biznesowa odwaga. Podejście strategiczne jest natomiast cenne, a wręcz nieodzowne, gdy efekty naszego działania można zmierzyć lub ocenić. Niestety, wielu przedsiębiorców ma skłonności do działania spontanicznego nawet wtedy, gdy decyzję można podjąć w oparciu o twarde, możliwe do uzyskania dane, ponieważ – czasem podświadomie – chcą uniknąć związanego z tym wysiłku. W takiej sytuacji „ucieczka” w spontaniczność jest przejawem nieodpowiedzialności i prostą drogą do niepowodzenia.
Czym jest strategia?
Strategia nie jest pojęciem ściśle zdefiniowanym. Często kojarzy się z działaniami na wielką skalę lub działalnością dużych korporacji, więc w przypadku małej firmy można raczej mówić o planie działań. Zwykle jest tak, że planujemy nasze działania biorąc pod uwagę wszelkiego rodzaju zasoby, którymi dysponujemy i cel, do jakiego dążymy. Warto zapisać sobie w zwięzłej formie, jakie działania planujemy, czego się po nich spodziewamy i w jakim czasie, ponieważ bardzo pomocna i pouczająca jest późniejsza konfrontacja zamierzeń i wyobrażeń z realiami. A będąc w wirze wydarzeń, które dzieją się na bieżąco i wpływają na nasze widzenie różnych spraw, trudno nam będzie dokładnie odtworzyć to, jak myśleliśmy wtedy, gdy podejmowaliśmy decyzje oraz jakie czynniki i w jakim stopniu braliśmy pod uwagę.
Budowanie strategii otwartej na zmiany
Konfrontacja taka jest potrzebna, ponieważ będzie dla nas źródłem wiedzy o nas samych w kontekście wyobrażeń o naszych możliwościach i trafności przewidywań. Pozwoli nam też ocenić skuteczność danego planu. Do tego potrzebna jest jednak pewna konsekwencja. Żeby ocenić skuteczność zastosowanych rozwiązań, trzeba pozwolić im działać na tyle długo, by zgromadzić odpowiednią ilość miarodajnych danych na temat efektów. Tylko wtedy będziemy mogli ocenić, czy wprowadzona ewentualna korekta planu działania poprawiła sytuację, czy wręcz przeciwnie. Jeśli będziemy zmieniali plan działania zbyt często, podejmując spontaniczne decyzje na podstawie jednostkowych obserwacji, czy tylko naszych osobistych wrażeń, do czego bardzo wielu ludzi ma naturalną, psychologiczną skłonność, to nigdy nie zgromadzimy wystarczającej wiedzy, jak efektywnie działać. Warto więc pamiętać, że skutecznie zarządzać można tylko tym, co w jakiś sposób można zmierzyć.
Jak planować działania?
Przy opracowywaniu strategii działania ważna jest świadomość celu, do którego dążymy, gdyż tylko poprzez porównanie wyników oczekiwanych z uzyskanymi można ocenić jej skuteczność. Wyniki trzeba oczywiście oceniać w odniesieniu do zasobów zużytych do ich uzyskania, gdyż tylko ta relacja jest miarą efektywności danego sposobu działania. Ważna jest też analiza, jakiego minimalnego zwrotu z zainwestowanych zasobów oczekujemy, by kontynuować określone działanie. Należy brać pod uwagę wszystkie zużywane mierzalne zasoby, czyli środki finansowe i zasoby, których wartość da się wyrazić w pieniądzu, ale też nasz czas, który często wymyka się pomiarom.
Planując działania biznesowe warto więc liczyć, planować i przewidywać, ale też trzeba mieć świadomość, że czas poświęcany na te działania należy umiejętnie dzielić z obserwacją rynku pod kątem pojawiających się możliwości i zagrożeń. Mogą one bowiem sprawić, że opracowany mozolnie plan stanie się nieaktualny jeszcze zanim go wdrożymy. Jeśli mamy racjonalne powody, by mocno wierzyć w nasz cel, warto szukać różnych sposobów dojścia do niego i nie odpuszczać, nawet gdy okaże się, że obrany sposób jego osiągnięcia okazał się, nie z naszej winy, nieskuteczny. Bogatsi o te doświadczenia zwiększamy swoją szansę znalezienia innego, skutecznego sposobu.
Zmiany strategii
Dobrze jest też wyzbyć się złudnego często przekonania, dającego się streścić frazą „musi się udać”. Przekonanie takie może skutkować rozczarowaniem, frustracją i brakiem wiary w podejmowanie innych działań, jeśli jakaś strategia okaże się nieskuteczna. Bardziej racjonalne jest liczenie się z taką sytuacją i przygotowanie zawczasu planu awaryjnego lub określenie kierunku zmian. Może też się okazać, że korekty będzie wymagała nie nasza strategia, ponieważ realizując ją dostrzeżemy inny, bardziej obiecujący cel. Warto więc będzie przemyśleć jego zmianę.
Ważne jest więc, aby działać, ale tak, by z tego działania wyciągać wnioski, wzbogacając nasze biznesowe doświadczenie.
Podsumowując, dobrze jest odpowiedzieć sobie na początku na pytanie, co chcemy osiągnąć i czym dysponujemy. Pytanie o strategię jest pytaniem, w jaki sposób wykorzystać posiadane zasoby do realizacji przyjętego celu. Jeśli potencjalnych możliwości jest kilka, to którą wybrać, jeśli argumenty za i przeciw każdej z nich się równoważą? Jedyną odpowiedzią na to pytanie jest: planować, próbować, obserwować, analizować i albo korygować, albo kontynuować, ale za wcześnie nie rezygnować.
| Jak u Ciebie z planowaniem? Sprawdź się w naszym Quizie! |
Przeczytaj także:
