Wielu z nas, pracujących na własny rachunek, cechuje optymistyczna wiara, że marzenia można przekuwać na rzeczywistość, a przy okazji zapewnić sobie środki do życia. Prawdą jest też, że równie bliska jest nam słodycz sukcesu, co gorzki smak porażki. Pomysły biznesowe zawsze wspaniale wyglądają w naszych planach, a konfrontacja z rynkiem uczy pokory. Patrząc na własne przedsięwzięcia, skusiłbym się o stwierdzenie, że jeden na dziesięć pomysłów okazuje się być trafionym.
Dlaczego o tym piszę do ciebie, gdy jesteś na progu świata biznesu. Być może niedawno ruszyłaś/eś z własną firmą, a może jesteś tuż przed tym krokiem. Mimo posiadanych kompetencji, mimo dobrego pomysłu, mimo trafionej niszy rynkowej, szykuj się na kryzys. Nie tylko teraz. Zawsze.
Chcę się z tobą podzielić myślą, że zarządzanie ryzykiem i gotowość na niespodziewany cios to kompetencje równie potrzebne, jak dobre pomysły i pieniądze.
Skutki sytuacji kryzysowej
Piszę te słowa w czasie, gdy siedzimy w domach, odcięci od osobistych kontaktów przez groźbę zarazy. Bez względu no to, jak dobry i przemyślany był twój biznesplan, to najpewniej odczuwasz skutki sytuacji kryzysowej. Na przykład, w naszej okolicy, kilka miesięcy temu, młoda fryzjerka otworzyła gabinet. Ona właśnie odczuła mocne uderzenie: z dnia na dzień zniknęli klienci. Podobnie mój znajomy organizujący eventy, firma konferencyjna oraz biuro podróży.
Najpierw pojawił się u nich dreszcz niepokoju. Zdali sobie sprawę z odcięcia od głównego strumienia przychodu. Drugą myślą było szukanie sposobów obniżenia kosztów oraz szukanie niestandardowych sposobów zarobkowania. Np. fryzjerka może liczyć na odroczenie czynszu oraz gotowość niektórych klientek na wizyty domowe. Jak widać niekiedy możliwe są alternatywne sposoby zarabiania, ale bywa, że nie ma takiej opcji.
Zarządzanie ryzykiem
Przypuszczalnie plan zarządzania ryzykiem nie znalazł się w pakiecie twoich podstawowych dokumentów biznesowych. Mało kto myśli o kryzysie, gdy entuzjastycznie buduje swoje przedsięwzięcie. Nic straconego, zrób to teraz.
Pomyśl o trzech perspektywach: krótkoterminowej (np. miesiąc), średniookresowej (np. pół roku) oraz długookresowej (np. rok). Teraz odpowiedz sobie na pytanie, gdzie będziesz ze swoimi biznesem w każdym z tych okresów?
-
Jeśli rynek wyrwie się z hibernacji za miesiąc, to czy wtedy wracasz do normalnej aktywności? Wypisz na kartce, jakie masz zasoby (np. pieniądze i nadchodzące przychody) i jak nimi zarządzisz, by starczyło na miesiąc.
-
Teraz pomyśl, że dopiero za pół roku rynek wróci do normalnych zachowań. Co robisz przez ten czas? Jakie masz strumienie przychodu? Na ile jesteś w stanie przydusić koszty przez sześć miesięcy? Rozpisz sobie przychody i wydatki miesiąc po miesiącu.
-
Załóż też, mało prawdopodobny, ale możliwy scenariusz, że ograniczenia mobilności potrwają aż rok. Czy twój biznes przetrwa 12 miesięcy? Patrząc na pieniądze rozpisane miesiąc po miesiącu, odpowiedz sobie, w którym miesiącu czekanie na normalność przestanie już mieć finansowy sens?
Działania na wypadek kryzysu warto prowadzić dwutorowo: podtrzymywać gotowość biznesową na okoliczność powrotu do normalności, a zarazem wykuwać nową, alternatywną ścieżkę na wypadek przedłużającego się kryzysu. Stojąc na dwóch nogach, dajesz sobie szanse wygranej zarówno po krótkim zawirowaniu, jak i po długiej i wyniszczającej burzy rynkowej.
Kryzys to trudne doświadczenie i wołałbym spokojny czas, aczkolwiek wiem, że w czasie sztormu nauczymy się wielu przydatnych sposobów działania, których nie ma szansy nabyć na spokojnych akwenach.
Przeczytaj także:
Aktualności dla przedsiębiorców – COVID-19
Bernard Fruga – trener zarządzania, autor biznesowy i bloger. Kilkanaście lat pracował w środowisku międzynarodowym, mieszkając w Szwajcarii i rozwijając przedsięwzięcie biznesowe w kilkudziesięciu krajach. Pracuje indywidualnie oraz prowadzi szkolenia dla przedsiębiorców, managerów i liderów biznesu. Napisał kilka książek, m.in. „ISRIKUZ II. Skuteczny manager” i „Eventworking”, które są dostępne w formie papierowej i audiobooków na www.fruga.net
